Już w 2000 r. Rada Miasta podjęła uchwałę o utworzeniu Muzeum Twierdzy Kostrzyn. Niestety, z różnych względów do fizycznego powstania MTK doszło dopiero w lipcu 2008 r., kiedy to powołano dyrektora tej placówki i zatrudniono pracowników. Początki nie były łatwe, kilka długich lat siedzibą muzeum był barak po służbach celnych, w którym w trzech gabinetach próbowano realizować zadania muzeum.

25 sierpnia 1758 r. pod pobliskim Sarbinowem (wówczas Zorndorf) rozegrała się w czasie wojny siedmioletniej wielka bitwa między wojskami pruskim pod dowództwem Fryderyka Wielkiego, a armią cesarzowej Rosji Elżbiety Romanowej pod dowództwem angielskiego generała Wilhelma Fermora. Bitwa trwała cały dzień i pociągnęła za sobą kilkadziesiąt tysięcy ofiar. W 260 rocznicę bitwy Muzeum Twierdzy Kostrzyn organizuje wyjazd na pola bitewne połączony z uczestnictwem w Festiwalu Machin Oblężniczych oraz w inscenizacji bitwy pod Sarbinowem (w roli obserwatorów, oczywiście).

Stare Miasto Kostrzyn jest miejscem chętnie odwiedzanym przez turystów. Nie inaczej jest z uczestnikami kostrzyńskiego festiwalu „Przystanek Woodstock” (od tego roku „Pol`and`Rock Festival”), którzy tłumnie przybywają w okresie festiwalowym na kostrzyńską Starówkę.

23 czerwca wyruszył z miejscowości Brück pod Poczdamem niezwykły konwój: kilkanaście historycznych wozów zaprzężonych w konie, które do 4 października zamierzają pokonać historyczny trakt handlowy zaczynający się w Brugii (Belgia) i wiodący przez Kostrzyn, Sieraków, Starogard Gdański, a dalej przez Kaliningrad, Litwę, Łotwę i Estonię do St. Petersburga i do Wielkiego Nowogrodu w Rosji.

W dniu 24 lipca br. Komenda Wojewódzka Policji w Gorzowie po raz kolejny przekazała naszemu muzeum egzemplarze broni znajdujące się w policyjnym depozycie. Otrzymaliśmy kilka egzemplarzy broni długiej i kilka egzemplarzy broni krótkiej, m. in. karabin Mosin, karabin Flobert, karabin Lebel, pistolet Mauser, pistolet Vis czy rewolwer Nagant.

Kilka dni temu zaprezentowaliśmy kolejną publikację książkową wydaną przez Muzeum Twierdzy Kostrzyn („Kościół farny….” – piszemy o tym w innym miejscu). Jak policzyliśmy, jest to już 12 publikacja tego typu w naszej prawie 10-letniej działalności. Oprócz książek ukazały się również 3 wydawnictwa kartograficzne.

Z dniem 16 lipca br. swoją przygodę z Muzeum Twierdzy Kostrzyn zakończyła Ewelina Stanek-Piechowicz, która zatrudniona była w charakterze specjalisty ds. współpracy. Do jej obowiązków należało nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów z innymi instytucjami i partnerami zagranicznymi i polskimi, a także obsługa ruchu turystycznego w języku polskim i angielskim.

Kilka miesięcy temu informowaliśmy o dość sensacyjnym znalezisku podczas odgruzowania pasażu przy ruinie ratusza łączącego rynek z ul. Jatki. W jednym z zagłębień znaleźliśmy przedmioty osobiste, broń i dokumenty należące do ostatniego niemieckiego burmistrza Küstrin Herrmanna Körnera. W maju br. odwiedziła nas delegacja miasta Reinbek, w którym Körner sprawował po wojnie przez wiele lat funkcję burmistrza.

Niegdyś kościół, a obecnie ruina kościoła pw. NMP (Marienkirche) na Starym Mieście wzbudzała i ciągle wzbudza zainteresowanie historyków, turystów i naukowców. Bywały czasy, gdy kryptami i ich zawartością interesowali się także żołnierze wojsk okupacyjnych (Francuzi w 1806 r. i Rosjanie w 1945 r.). Zniszczony celnym trafieniem radzieckich bomb w połowie marca 1945 r. kościół pozostaje do dziś opuszczony.

Muzeum Twierdzy Kostrzyn działa od kilku lat. Niestety, przez kilkadziesiąt powojennych lat Stare Miasto było areną totalnie dzikiej eksploracji, każdy mógł tu praktycznie bezkarnie wjechać i zabrać, co tylko wpadło mu w oko i w ręce. Wiele zabytków utraciliśmy w ten sposób bezpowrotnie. Jako muzeum musimy zadowalać się więc destruktami, niejednokrotnie czasem bardzo lichymi resztkami przeszłości. Dlatego też cieszą nas wszelki odkrycia, które wzbogacają nasze zbiory.