W 1945 r. Kostrzyn nad Odrą był areną zażartych walk, które trwały pełne dwa miesiące (od końca stycznia do końca marca). Ślady tych walk widoczne są po dzień dzisiejszy w krajobrazie miasta. Jednym z ważnych epizodów na początku oblężenia Kostrzyna był niespodziewany rajd czołgów Armii Czerwonej od północnej strony miasta aż do jego centrum w dniu 31.01.1945 r. Pozbawione wsparcia czołgi musiały zawrócić, trzy z nich zostały zniszczone ostrzałem z pancerfaustów przez niemieckich obrońców. Dwa z nich utknęły w rejonie wiaduktu kolejowego na linii Kostrzyn-Berlin nad ul. Niepodległości.

W dwie lipcowe soboty ( 6 i 20 lipca) na malowniczym Starym Mieście odbyło się wyjątkowe wydarzenie – Kino Letnie pod gołym niebem. To była doskonała okazja, aby mieszkańcy Kostrzyna (i nie tylko) mogli wspólnie cieszyć się filmowym wieczorem w niepowtarzalnej atmosferze. Stare Miasto z jego zabytkowymi kamienicami i brukowanymi uliczkami, tworzy idealne tło dla tego wydarzenia.

Na strychach i w piwnicach wielu domów (szczególnie tych starszych) do dziś znaleźć można interesujące eksponaty. Nie mamy tu na myśli prawdziwych skarbów, choć i takie perełki czasami się zdarzają, ale o zwykłych przedmiotach, których wartość historyczna jest większa niż wartość materialna. Tak było w przypadku skrzynki na amunicję, która kilka dni temu przekazał do zbiorów naszego muzeum pan Igor Awiżeń.

W miniony weekend na terenie Starego Miasta oraz w obiektach Muzeum Twierdzy Kostrzyn miało miejsce dość spektakularne dwudniowe wydarzenie pod nazwą „Wrota Berlina – Odra `45”. Głównym punktem programu imprezy była rekonstrukcja historyczna prezentująca walki o Kostrzyn i rejon Odry w lutym i marcu 1945 r. Zanim jednak w niedzielę 30 czerwca rozpoczęły się działania militarne z udziałem rekonstruktorów i pojazdów z okresu II Wojny Światowej, w sobotni wieczór 29 czerwca, czyli w przeddzień wydarzenia, zrealizowano dwa inne interesujące punkty programu.

Już kilkakrotnie podczas naszej działalności odbyły się na Starym Mieście plenerowe seanse filmowe na dużym ekranie. Ostatni pokaz miał miejsce podczas niedawnej Nocy Muzeów 18 maja br. Nie tylko Muzeum Twierdzy było organizatorem tego typu wydarzeń.

W ostatni weekend czerwca Muzeum Twierdzy Kostrzyn realizować będzie projekt pt. „Wrota Berlina - Odra `45”. Celem projektu jest upamiętnienie bohaterstwa żołnierzy walczących o niepodległość Polski w ramach lekcji żywej historii. Będzie to dwudniowe wydarzenie z udziałem ponad 200 umundurowanych i uzbrojonych (repliki broni) rekonstruktorów i kilkudziesięciu oryginalnych pojazdów z okresu II Wojny Światowej. Wszyscy oni dotrą do Kostrzyna po przemierzeniu trasy Banie – Trzcińsko Zdrój – Chojna – Gozdowice – Mieszkowice – Dębno.

Okres walki z władzami komunistycznymi w Polsce w latach 80-tych kojarzy się głównie z dużymi aglomeracjami na Wybrzeżu, na Śląsku, czy na Lubelszczyźnie. Protesty, manifestacje i walka konspiracyjna po wprowadzeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 r. miała miejsce jednakże na terenie całego kraju. Prowadziły ją m.in. zdelegalizowane NSZZ „Solidarność” i inne organizacje niepodległościowe. Również w naszym regionie nie brakło przejawów oporu i buntu przeciwko ówczesnej władzy.

Stowarzyszenie Historii Kostrzyna (Verein für die Geschichte Küstrins) z Küstrin-Kietz zostało reaktywowane w 1994 r. Stowarzyszenie postrzega siebie jako następcę stowarzyszenia założonego po raz pierwszy w 1901 r., które działało aż do zniszczenia miasta w 1945 roku. Stowarzyszenie zrzesza byłych mieszkańców Küstrin oraz ich potomków i inne osoby zainteresowane historią.  Celem jest popularyzacja historii miasta i twierdzy. Członkowie tej organizacji czynią to poprzez kwerendy archiwalne, organizację imprez jubileuszowych, wydawanie publikacji (w tym książkowych) i publikowanie artykułów w czasopismach jak np. „Königsberger Kreiskalender” (Kalendarz Powiatu Königsberg – obecnie Chojna). Stowarzyszenie ma swoją siedzibę w Domu Kultury w Küstrin-Kietz, gdzie prowadzi swoje archiwum i izbę muzealną.

Złe prognozy i alerty pogodowe być może odstraszyły część osób od przyjścia na Stare Miasto w sobotni wieczór 18 maja, ale nie wszystkich. Spora grupa zainteresowanych, w tym rodziny z dziećmi, postanowiła skorzystać z oferty przygotowanej przez muzealników tego dnia.

14 maja na terenie kostrzyńskiego Starego Miasta pojawili się senatorowie będący członkami    Komisja Klimatu i Środowiska. Była to wizyta studyjna, która rozpoczęła się konferencją prasową przed Brama Berlińską. Oprócz przewodniczącego komisji Stanisława Gawłowskiego obecni byli na niej senatorowie Anna Górska, Gabriela Morawska-Stanecka, Marek Borowski, Janusz Gromek, Józef Jodłowski, Władysław Komarnicki i Zdzisław Pupa. Gościnnie pojawiła się również poseł Elżbieta Polak i jako włodarz miasta burmistrz Andrzej Kunt.