Staromiejski kościół farny pw. Najświętszej Maryi Panny (niem. Marienkirche) w Kostrzynie nad Odrą (niem. Kϋstrin) był najstarszą świątynią w mieście. Wieża kościelna, obok zamku, dominowała w ówczesnej panoramie przez lata. Obiekt pełnił ważną funkcję świadomości mieszkańców, w budowaniu życia religijnego czy też kulturalnego. Kostrzyńska fara była świadkiem wielu historycznych wydarzeń, m.in. oblężenia rosyjskiego z 1758 roku, wojen napoleońskich, II wojny światowej. W kryptach kościoła był także pochowany margrabia Jan Hohenzollern z małżonką. Parokrotnie kościół ulegał zniszczeniu, jednakże za każdym razem odbudowywany; zdarzały się także przebudowy, rozbudowy lub remonty. Rok 1945 był najbardziej zgubny dla istnienia kościoła farnego w Kostrzynie – podczas dwumiesięcznych walk o miasto, kościół został zniszczony. Obecnie można oglądać tylko ruiny.

Książka o Kościele pw. Najświętszej Maryi Pannie to interdyscyplinarne opracowanie badań archeologiczno-architektoniczncyh z lat 1996-2000. W publikacji można znaleźć artykuły z zakresu historii, historii wojskowości, historii sztuki oraz architektury, archeologii, antropologii, konserwacji zabytków, dendrologii itp. Książka opisuje dzieje świątyni na przestrzeni dziejów i jednocześnie przywraca pamięć o tym, ważnym dla mieszkańców Kostrzyna, obiekcie.

Spis treści:

Wprowadzenie – Krzysztof Socha

Zarys historii staromiejskiego kościoła farnego – Krzysztof Socha

Ratownicze badania archeologiczne w centralnej krypcie kościoła – Eugeniusz Wilgocki, Roman Kamiński, Krzysztof Socha

Badania archeologiczne (1998-2000) – Eugeniusz Wilgocki, Roman Kamiński, Sławomir Słowiński, Krzysztof Socha, Anna Uciechowska-Gawron

Ceramika – Krzysztof Socha, Julianna Sójkowska-Socha

Kafle piecowe – Magdalena Poklewska-Koziełł

Fajki jednorodne – Łukasz Gil

Tablice kommemoratywne – Krzysztof Socha

Wyroby ze szkła – Aleksandra Wilgocka

Zabytki metalowe – Krzysztof Socha

Norymberski liczman Hansa Krauwinckela II – Paweł Kaźmierczak

Pochwa szpady oficerskiej piechoty wz. 1889 – Jerzy Dreger

Jedwabna odzież grobowa i akcesoria ubiorów. Analiza kostiumologiczna i problemy konserwatorskie – Anna Drążkowska

Wyniki badań dendrologicznych prób drewna – Tomasz Stępnik

Wyniki badań muszli mięczaków słodkowodnych i morskich – Aldona Kurzawska

Krypty i groby – Krzysztof Socha

Analiza antropologiczna ludzkich szczątków kostnych – Beata Drupka, Joanna Wysocka

Badania architektoniczne – Henryk Jan Kustosz

Kościół farny w 1945 roku i jego losy powojenne – Jerzy Dreger

Staromiejski kościół farny w Kostrzynie nad Odrą w świetle badań interdyscyplinarnych – Krzysztof Socha