Wędrujący trzewik pochwy miecza

W 2016 r. do Muzeum Twierdzy Kostrzyn przekazano niezwykły zabytek. Był to wczesnośredniowieczny trzewik pochwy miecza (pod tym pojęciem kryje się dolne okucie pochwy) wykonany z brązu. Według zgłaszającego mieszkańca Kostrzyna nad Odrą znaleziono go około 5-6 lat wcześniej w północnej części miasta (niestety brak bliższej lokalizacji). Głównym motywem dekoracyjnym trzewika jest heraldycznie ułożony ptak drapieżny.

Jego ciało, pióra ogona i rozpostarte skrzydła są pokazane w widoku z przodu, podczas gdy głowa jest przedstawiona z profilu. Taki wizerunek znajduje się po obu stronach artefaktu. Ponadto obie strony trzewika w dolnej części i tuż poniżej kształtu ptaka są zdobione pojedynczym paskiem regularnych koncentrycznych pierścieni z kropką w środku. Najbliższe analogie pochodzą z drugiej połowy X i XI wieku. Tego rodzaju artefakty mogły zostać wyprodukowane w Skandynawii, ale także na obszarach Rusi i obszarach nadbałtyckich.

Na przestrzeni wieków nasz zabytek przebył bardzo długą drogę. Poniżej przedstawiamy historię jego wędrówki. Trzewik powstał w 2 poł. X lub XI w. w Skandynawii lub Rusi i w tym okresie pojawił się w okolicach Kostrzyna. Około roku 2010-2011 dokonano jego odkrycia. 17 marca 2016 r. został przekazany Muzeum Twierdzy Kostrzyn. Oficjalne przekazanie przez Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków do zbiorów MTK nastąpiło 24 kwietnia 2016 r. W 2017 r. ukazała się szczegółowa anglojęzyczna publikacja na jego temat autorstwa Arkadiusza Michalaka i Krzysztofa Sochy.

Od początku swojego istnienia Muzeum Twierdzy Kostrzyn jest otwarte na współpracę z innymi instytucjami. Wymiernym efektem tych działań jest obecność naszych zabytków na różnych wystawach, czy to krajowych, czy też zagranicznych. W okresie od października 2019 r. do czerwca 2022 r. „kostrzyński” trzewik był jednym z ponad 100 zabytków, pochodzących głównie z okresu od X do XII w. z ziem wchodzących niegdyś w skład monarchii wczesnopiastowskiej, które można było podziwiać w ramach wystawy „Piast Total War. Wojskowość w Polsce wczesnopiastowskiej”. Została ona przygotowana przez Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie oraz Muzeum Archeologiczne Środkowego Nadodrza w Świdnicy. Wraz z wystawą trzewik przemierzył nasz kraj pokonując 1700 km i docierając do 5 odległych miejscowości. Jego wędrówkę można prześledzić na załączonej mapce.  

15 czerwca 2022 r. trzewik powrócił do Muzeum Twierdzy Kostrzyn i kiedyś z pewnością doczeka się prezentacji również na wystawie w naszym mieście.